gaat er een lampje branden?

Geïnspireerd op het boek van Warna Oosterbaan: ‘Het leven van dingen’

Een leven zonder dingen, binnen- en buitenshuis, is tegenwoordig ondenkbaar. Hoe is dat ontstaan, vraagt Oosterbaan zich af. Ook de hoeveelheid is toegenomen, in een relatief korte tijd, in zelfs minder dan een eeuw. Er blijkt een verbindende factor achter de dingen, achter onze spullen te zitten die nodig is om ze te produceren, die zo vanzelfsprekend is dat de aanwezigheid ervan amper meer opvalt: elektriciteit.

Op wikipedia is de ontdekking van elektriciteit en alle stappen die erin zijn gezet in een tijdlijn weergegeven. De mogelijkheid om elektriciteit op grote schaal in te zetten voor mechanische vervaardiging zette de sluisdeuren open voor massaproductie. Naast de beschikbaarheid van aardolie en gas en andere energievormen, want elektriciteit dient te worden opgewekt.

zo stapten…
Olie- of gaskachels, en later centrale verwarming ontsloten kamers in huis die voorheen alleen de functie hadden van slaapkamer. En vanzelfsprekend nodigden die kamers de bewoners ertoe uit om deze in te richten. In de woning waar ik van m’n veertiende tot en met m’n achttiende woonde hadden mijn zus, twee broers en ik voor het eerst een gaskacheltje op de slaapkamer. Daar konden we ons huiswerk doen. En ja, daar maakte ik m’n eerste zitje, met een bamboe stoeltje, een tafeltje, wat snuisterijtjes. Zo stapten steeds meer spullen onze levens binnen.

‘Het leven van dingen’ door Warna Oosterbaan: een informatief, herkenbaar en makkelijk leesbaar boek over ‘dingenonderzoek’. Oosterbaan, journalist en socioloog, neemt dingen waar in zijn eigen dagelijkse leven, en plaatst deze in een grotere context. Wat verstaat hij onder dingen: objecten die je kunt aanraken, binnenshuis en buitenshuis, gemaakt door de mens.

drie kwartier!
Uit mijn kindertijd herinner ik me de wastobbe die in de schuur stond. Mijn moeder voegde heet water toe waarna een – toen al elektrisch aangedreven – rozet het waswater liet circuleren. Ik vond de wringer die aan de zijkant van de tobbe was bevestigd een machtig ding dat ik graag bediende. Mijn moeder vertelde me onlangs dat toen mijn ouders hun eerste volautomatische wasmachine aanschaften, een monteur haar drie kwartier lang kwam uitleggen hoe ie werkte! Later breidde de wasapparatuur in het ouderlijk huis zich uit met een wasdroger die inmiddels op de markt was gebracht.

nieuwe mogelijkheden
Een lange rij elektrische apparaten heeft sindsdien hun opwachting gedaan in onze huishoudens. Ze bieden ons allerlei mogelijkheden: gebruiksgemak, meer vrije tijd, entertainment, bereikbaarheid. Oosterbaan plaatst hier wel een kanttekening bij en beschrijft een bekend mechanisme: nieuwe mogelijkheden geven bij aanvang nieuwe kansen, én verworden tot nieuwe noodzakelijkheden, zonder dat mensen daar naar streven of verlangen. Heel herkenbaar!

luxe
Een voorbeeld: m’n eerste computer was een afgeschreven exemplaar van m’n werk dat ik voor een prikkie kon kopen. De computer hoorde er op de werkplek al bij, terwijl het thuis blijkbaar nog zonder kon. Nou… tegenwoordig is de laptop onmisbaar. M’n mobiele telefoon idem dito. Terwijl ik nog goed weet hoe ik als student wekelijks m’n ouders belde vanuit een telefooncel. De eerste telefoon in huis, tegen behoorlijke hoge aanlegkosten, was nog voorzien van een draaischijf. Bellen vanuit je luie stoel, wat was dat een luxe! Laat staan de mogelijkheden die mobiele telefonie ons nu geeft. Maar elk voordeel heeft een nadeel: het verslavende aspect dat aan deze apparaten kleeft én het feit dat de datacentra die nodig zijn voor internet en telefonie hele grote elektriciteitsslurpers zijn.

even afkicken
In een amateur tuinpark waar wij een tuin hebben, is bewust gekozen om geen elektriciteitsnet aan te leggen, behalve voor de verlichting op de paden en voor het clubgebouw, de loods van de tuinlui. We hebben geen schakelaars in het tuinhuis die met een druk op de knop een heleboel licht tevoorschijn toveren. Even afkicken van de hectiek, terug naar slow living met kaarsen en waxinelichtjes. Maar als ik eerlijk ben, hebben we ook een paar lampjes met een zonnepaneeltje, ledlampjes op batterijen.
Als ik in het tuinhuis en thuis om me heen kijk, realiseer ik me, na het lezen van het boek van Oosterbaan, dat bij elk voorwerp elektriciteit is betrokken, voor de vervaardiging en of voor het gebruik. Dat is iets om bij stil te staan: de vraag wat onze leefstijl vergt.

In het tuinhuis tóch prima geklopte slagroom, pannenkoekenbeslag

Handboor, van m’n vader geërfd, heeft jarenlang goed werk geleverd tot de aanschaf van een accuboor

De ontluikende roos inspireert tot bewustwording en nodigt uit om in beweging te komen. Om stap voor stap je verlangen naar meer ruimte in huis, hoofd en hart te realiseren. De ontluikende roos ondersteunt je met tips en oefeningen. En natuurlijk steken we samen, waar het je spullen betreft, de handen uit de mouwen.

Een vraag? Bel of mail: 06 47 44 26 80 of info@deontluikenderoos.nl.

Inspiratie van de ontluikende roos ontvangen? Abonneer je gratis op: ‘la vie en rose’,
10 keer per jaar een email vol opruimwetenswaardigheden!